Εδώ και αρκετούς μήνες, καθώς η κούραση και ο φόβος για το μέλλον εντείνονται συνεχώς, πολλοί μας προτείνουν να χαλαρώσουμε και να μην ανησυχούμε για πράγματα που δεν μπορούμε να ελέγξουμε. Αρκετά συχνά μάλιστα, ακούμε από διάφορους ειδικούς (ή μη) ψυχικής υγείας να μας συμβουλεύουν να επικεντρωθούμε μόνο σε όσα βρίσκονται στον έλεγχο μας. Παρά το γεγονός ότι αυτή είναι μια κοινότοπη και φαινομενικά ευκολονόητη φράση, δεν είναι πάντα ξεκάθαρο το πώς μπορούμε να την αξιοποιήσουμε στο έπακρο.
Εν μέσω ενός νέου lockdown, ενδέχεται να χρειαστεί να αναρωτηθούμε ποιες δυνάμεις μας χρησιμοποιήσαμε όλο το προηγούμενο διάστημα για να επιβιώσουμε ψυχικά. Ίσως προετοιμαζόμασταν για το χειρότερο σενάριο για να κατευνάσουμε το άγχος μας ή ίσως να είχαμε επικεντρωθεί μόνο στα θετικά. Με την πρώτη επιλογή είμαστε προετοιμασμένοι για παν ενδεχόμενο, όμως είναι πολύ πιθανό να μας καταβάλει το άγχος αν δεν μπορούμε να βρούμε μια ισορροπία. Η δεύτερη επιλογή, ενώ φαινομενικά είναι θετικότερη, ενδέχεται να μας ρίξει στην παγίδα της “τοξικής θετικότητας”, καθώς μπορεί να αρνούμαστε ασυνείδητα ή να είμαστε αδύναμοι να αντέξουμε μέσα σε ένα ψυχικά επιβαρυμένο κλίμα.
Τα παρακάτω τέσσερα βήματα που μπορούν να μας βοηθήσουν να βρούμε την απαραίτητη ισορροπία είναι αλληλένδετα αλλά μπορούν να λειτουργήσουν και με έναν βαθμό αυτονομίας:
1. Αποδοχή: Πολλές φορές η αποδοχή είναι το δυσκολότερο βήμα, κυρίως όταν έχουμε μάθει να ελπίζουμε κρυφά ότι με κάποιον μαγικό τρόπο θα λυθούν τα προβλήματά μας. Μέσω της ενσυνειδητότητας (mindfulness), μπορούμε να παρατηρήσουμε το παρόν, να μείνουμε στο “τώρα” και να αναρωτηθούμε τι μπορούμε να κάνουμε για αυτό. Κάποιοι/ες “ειδικοί”, που δεν έχουν καν πιστοποιηθεί, αναφέρονται σε 2-3 «κλισέ» του mindfulness, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη πόσο ανέφικτα ακούγονται όλα αυτά. Κανείς τους δεν αναλογίζεται την απογοήτευση που μας δημιουργείται όταν δεν καταφέρνουμε να τα εφαρμόσουμε, με αποτέλεσμα να νιώθουμε ακόμα χειρότερα.
2. Παραδοχή: Το να ζούμε στην άρνησή μας μπορεί να μας εξυπηρετεί για λίγο, μακροπρόθεσμα όμως φέρνει περισσότερα προβλήματα. Η παραδοχή των ρίσκων, η σωστή ενημέρωση από κατάλληλους επιστημονικούς φορείς, και η αναγνώριση του πεπερασμένου των δυνατοτήτων μας θα μας βοηθήσουν να φτάσουμε σε μια βαθύτερη και ουσιαστικότερη κατάσταση αποδοχής των παρόντων συνθηκών χωρίς να εξουθενωνόμαστε ψυχικά και πνευματικά.
3. Συναισθηματική ενεργοποίηση: Όσο δύσκολο και αν είναι, η εξέλιξη της αποδοχής και της παραδοχής θα μας οδηγήσουν σε μια δυνατότερη σύνδεση με τα ενδόμυχα συναισθήματά μας. Δεν χρειάζεται να προσπαθήσουμε να τα κατευνάσουμε, ούτε να τα απωθήσουμε ή να τα αλλάξουμε. Η πραγματική δύναμη έρχεται όταν κατανοήσουμε ότι το να νιώθουμε δεν σημαίνει ότι είμαστε ευάλωτοι, σημαίνει ότι είμαστε νοήμονα όντα. Η ειλικρινής προσέγγιση των συναισθημάτων μας και η αναγνώριση των βαθύτερων διασυνδέσεων θα μας βοηθήσουν να περάσουμε αυτές τις μέρες περισσότερο αυθεντικά, χωρίς να βρισκόμαστε σε άρνηση ή να καταστροφολογούμε.
4. Απεμπλοκή: Ακολουθώντας τα 3 προηγούμενα βήματα, θα μπορέσουμε να απεμπλακούμε από την νοσηρότητα μιας υπερδιεγερτικής ενσυναίσθησης ή την καταστροφικότητα της “τοξικής θετικότητας” και να δούμε το παρόν μέσα από ένα πρίσμα ουδετερότητας και ηρεμίας. Παρατηρούμε χωρίς να πέφτουμε στην παγίδα γνωστικών διαστρεβλώσεων. Απλά παρατηρούμε. Είναι δύσκολο, όμως σιγά σιγά θα γίνεται όλο και πιο εφικτό. Η ενσυνειδητότητα θα βοηθήσει πολύ σε αυτό.
Το σημαντικότερο για να δουλέψουν αυτά τα τέσσερα βήματα είναι να κάνουμε όσο γίνεται περισσότερο συνειδητές επιλογές, πρωτίστως με σεβασμό στον εαυτό μας χωρίς να γινόμαστε έρμαια προσπαθειών εντυπωσιασμού ή θεραπευτικών κλισέ που συνήθως παρουσιάζονται στην τηλεόραση και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, διαιωνίζοντας την κουλτούρα της τοξικής θετικότητας. Σίγουρα δεν είναι εύκολο να πετύχουμε την αρτιότητα των βημάτων αυτών με την πρώτη φορά, ειδικά σε μια εποχή όπου βρίθει από αβεβαιότητα. Κάνοντας όμως μια ψυχική αλλαγή θα μας επιτρέψει να αξιοποιήσουμε τις δικές μας δυνάμεις, και να κατευθύνουμε την θέλησή μας προς αυτά που εμείς χρειαζόμαστε για να νιώθουμε συναισθηματικά ενδυναμωμένοι.
Οι περισσότεροι ψυχολόγοι θα “διδάξουν” το πώς μπορούμε να ξεπεράσουμε τις δυσκολίες ενός ακόμα lockdown, όμως μερικές δυσκολίες δεν θέλουν γλυκό περιτύλιγμα. Όταν δεν έχω να φάω, δεν έχω να πληρώσω τους λογαριασμούς μου ή τα φάρμακα του παιδιού μου, καλύτερα να μην ακούω θεωρίες. Έλα στη θέση μου και μετά μίλα μου για ασκήσεις ηρεμίας.
Κάποια πράγματα δεν είναι στον έλεγχο μας και κάποια είναι μόνο στον έλεγχο μας. Ας τα διακρίνουμε και θα ανακουφιστούμε λίγο.
Το άρθρο δημοσιευτηκε απο την majenco, Σαμάνθα Αποστολοπούλου στο queen.gr
